ESKİŞEHİR İÇİN KISA BİR İLETİŞİM TARİHİ

Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tıbbi Bitkiler Araştırma Merkezi (TBAM) [not: sonra adı Tıbbi ve Aromatik Bitki ve İlaç Araştırma Merkezi oldu] 1984-2002 yılları arasında uluslararası başarılara imza atmış bir eğitim ve araştırma merkezi idi. İki ulusal düzeyde Birleşmiş Milletler projesi, üç Özel Endüstriyel Hizmetler (Special Industrial Services) projesi, çok sayıda DPT, TUBİTAK ve BAP projesi ile gelişmesini sürdüren TBAM iletişim çağını da çok erken yakalamıştı. (https://wordpress.com/post/khcbaser.wordpress.com/141)

Kurulduğu yıllarda kutu MacIntosh tabir edilen, Apple bilgisayarların atası olan bilgisayarlarla donatılmış olan TBAM çalışanları tez ve makalelerini bilgisayar ve elektrikli daktilolar marifetiyle yazıyorlardı. 19 Kasım 1986 tarihinde yapılan resmi açılış töreninde konukları IBM PC AT kişisel bilgisayarın  (7000 ABD dolarına alınmıştı) renkli ekranı karşılamıştı. Bilgisayar yönünden yeterliydik ama henüz iletişim ağlarına bağlanamıyorduk. Bunun bir gereklilik olduğu aşikardı. O nedenle bir bilgisayarlı iletişim uzmanının görevlendirilmesi gerekiyordu. Projelerimizin yürütücü kuruluşu olan Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO)’dan bir uzman görevlendirilmesini istedik. TUBİTAK’ın başarılı TÜRDOK dokümantasyon sisteminin kurucularından olan ve daha önce PETKİM’in uluslararası iletişim ağının kurulmasında katkı sahibi Kısmet Burian UNIDO uzmanı olarak görevlendirildi.

Dünya tatlısı Kısmet hanım göreve başladığında ilk yaptığı PTT’ye Paket anahtarlamalı ağ kurulumu için bir resmi yazı yazdırmak oldu. (https://tr.wikipedia.org/wiki/Paket_anahtarlama). PTT talebimizi ciddiye aldı ve İzmit’teki uydulardan yere bilgi indirme istasyonundan Eskişehir’e radyolinkle bağlantı gerçekleştirildi. Bu sistemden önce biz, sonra ise TUI yararlandı. Daha sonra, tüm bankaların ATM’leri de sisteme bağlandı. Artık, PTT hatları ile çevremizdeki, başka şehirlerdeki ve ülkelerdeki bilgisayarlarla iletişim kurabilir hale geldik. İlk yaptığımız ODTÜ’deki BİTNET e-posta hizmetine bağlanmak oldu. Bu şekilde oradaki abonelerle haberleşebiliyorduk. Ama en önemlisi, DIALOG, STN gibi bilgi bankalarına aboneliğimizi gerçekleştirdik ve o bilgi bankalarındaki sayısız veritabanından (database) arama yaptırarak bilgi çekebildik. Yani, dev bir dijital kütüphane her an emrimizdeydi. Tarama sonuçlarını anında bilgisayarımıza indirebiliyor ve kullanıyorduk. O zaman daha INTERNET yoktu, dolayısıyla GOOGLE yoktu, YAHOO yoktu. 1990’ların başına kadar PTT’nin hatları ile dijital bilgiye ulaşabildik. INTERNET yaygınlaşmaya başlayınca ilk kullanıcılarındandık. Önce YAHOO, daha sonra ise GOOGLE platformlarından bilgiye erişim kolaylaşınca Bilgi Bankalarının kullanımı azaldı ve neredeyse zaman içinde yok oldu.

Sözün özü, Eskişehir’e bilgisayarlı iletişim ağlarının ilk kuruluşu TBAM sayesinde gerçekleştirildi.